چکیده

خشکی یکی از مهم ترین تنش های غیرزیستی است که رشد، نمو و فرایندهای بیوشیمیایی گیاه مانند تولید متابولیتهای ثانویه و ترکیبات شیمیایی معطر را تحت تأثیر قرار میدهد. زوفا یکی از گیاهان معطر و دارویی مهم است که علاوه بر دارا بودن خواص دارویی، به عنوان طعم دهنده و چاشنی در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر کمیت و کیفیت ترکیبات شیمیایی اسانس زوفا به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد شهرکرد در سال ۱۳۹۶ اجرا شد. سطوح آبیاری شامل آبیاری نرمال (شاهد)، تنش خشکی ملایم (۶۰%) و تنش خشکی شدید (۳۰% ظرفیت زراعی) بود. اسانس گیری از اندامهای هوایی زوفا به روش تقطیر با آب انجام گرفت و ترکیب های تشکیل دهنده اسانس توسط دستگاه ^GC/MS شناسایی شد. در کل ۳۳ ترکیب از اسانس زوفا شناسایی شد که نمایانگر ۹۵ – ۸۹ درصد از ترکیب اسانس میباشد. در هر سه سطح آبیاری ترکیبات غالب اسانس، سیس پینوکامفن(۶۵/۴۵- ۹۳/۳۷ درصد) و بتا پینن (۳۳/۱۷- ۸۸/۱۱ درصد) بود. به طور کلی نتایج این بررسی نشان داد که تنش ملایم و شدید خشکی بر درصد اسانس زوفا تأثیر قابل توجهی نداشت، ولی بر درصد اجزای تشکیل دهنده  آن مؤثر بود. درصد  اجزای تشکیل دهنده اسانس در هر دو سطح تنش خشکی نسبت به شاهد افرایش پیدا کرد و در تنش خشکی ملایم بیشتر بود. به نظر میرسد که با تنش خشکی ملایم میتوان هم مواد مؤثره زوفا را بالا برد و هم در مصرف  آب صرفه جویی نمود.

ادامه مقاله : http://plant.ijbio.ir/article_1708.html